Kary i środki
Policja
Jeżeli podczas kontroli za pomocą analizy oddechu lub badania krwi okaże się, lub w przypadku braku takiego badania istnieje poważne podejrzenie, że wypito więcej alkoholu niż jest to dozwolone, funkcjonariusz dochodzeniowy sporządza najpierw zawiadomienie o przestępstwie lub wykroczeniu. Jeżeli nie można stwierdzić, że popełniono przestępstwo, urzędnik prowadzący dochodzenie sporządza oficjalne sprawozdanie z tego, co zrobił lub stwierdził w trakcie dochodzenia. Jako kierowca pojazdu mechanicznego jest Pan wówczas zobowiązany do oddania prawa jazdy funkcjonariuszowi prowadzącemu dochodzenie (art. 164 ust. 1 ustawy o ruchu drogowym). Może je również skonfiskować, jeżeli badanie wykaże lub istnieje poważne podejrzenie, że zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu wynosi ponad 570 mikrogramów alkoholu na litr wydychanego powietrza lub ponad 1,3 miligrama alkoholu na mililitr krwi. W przypadku początkujących kierowców jest to możliwe już przy poziomie alkoholu wyższym niż 350 mikrogramów alkoholu na litr wydychanego powietrza lub wyższym niż 0,8 miligrama alkoholu na mililitr krwi.
Prawo jazdy może być zatem skonfiskowane tylko kierowcom pojazdów mechanicznych, a nie rowerzystom! Następnie natychmiast przesyła raport urzędowy i skonfiskowane prawo jazdy do prokuratury. Następnie prokurator decyduje, czy wnieść oskarżenie przeciwko podejrzanemu. (Prokurator może zatrzymać skonfiskowane prawo jazdy do momentu, w którym nakaz karny stanie się nieodwołalny, postanowienie sądu uprawomocni się lub, jeżeli prawo jazdy zostało odebrane bezwarunkowo, do momentu, w którym upłynie termin jego odebrania. W ciągu 10 dni od odbioru musi on skorzystać z tego uprawnienia, w przeciwnym razie należy mu je bezzwłocznie zwrócić.
Ponadto policja może nałożyć karę administracyjną za niektóre wykroczenia zgodnie z ustawą o ruchu drogowym. Jeśli zostałeś ukarany grzywną administracyjną lub otrzymałeś zawiadomienie o zamiarze ukarania Cię grzywną administracyjną, nie możesz być już skazany za popełnione wykroczenie lub przestępstwo. Zgodnie z zasadą una via, taka grzywna lub zawiadomienie mogą być traktowane jako decyzja, że nie będziesz dalej ścigany za to przestępstwo (art. 243 ust. 2 holenderskiego kodeksu postępowania karnego). Z drugiej strony, administracyjna kara pieniężna nie może zostać nałożona na Ciebie za fakt, w związku z którym wszczęto postępowanie karne i rozpoczęto rozprawę sądową lub w związku z którym wydano nakaz karny (art. 5:44 ustawy o ogólnym prawie administracyjnym).
Tak więc zgodnie z zasadą una via, za to samo przestępstwo nie można jednocześnie nałożyć sankcji administracyjnej i karnej. Zasady te mają zastosowanie wyłącznie w przypadku "oskarżenia w sprawie karnej", o którym mowa w art. 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Jeżeli w pierwszym postępowaniu postawiono zarzut karny, wyklucza się możliwość wszczęcia drugiego postępowania. (zob. np.: Sąd Najwyższy 16 lutego 2016 r., ECLI:NL:HR:2016:237).
Wykroczenia związane z prowadzeniem pojazdu pod wpływem alkoholu, za które policja może nałożyć karę administracyjną, są następujące. Za jazdę pod wpływem alkoholu i niebezpieczną jazdę pod wpływem alkoholu bez spowodowania obrażeń ciała lub mienia policja może nałożyć karę administracyjną. Policja stosuje te same wytyczne co OM przy ustalaniu wysokości grzywny. Możesz przeczytać te tutaj znaleźć.
Prawo
Jeśli zostanie udowodnione, że kierowca wypił za dużo, może zostać nałożona kara pozbawienia wolności do trzech miesięcy lub grzywna w wysokości do 8300 euro (w przypadku przestępstw popełnionych przed 1 stycznia 2018 r. maksimum wynosi 6700 euro) (§ 176, ust. 4 WVW).
Ponadto osoba ta może również zostać pozbawiona prawa jazdy na okres maksymalnie 5 lat (art. 179 ust. 1 ustawy o ruchu drogowym). Jest to w rzeczywistości dodatkowa kara, która może zostać nałożona obok kary głównej (w tym przypadku kary pozbawienia wolności lub grzywny).
Wcześniejsze skazanie z zakazem prowadzenia pojazdów
Jeżeli dana osoba została skazana za przestępstwo, o którym mowa w art. 179 ust. 1 holenderskiej ustawy o ruchu drogowym, obejmujące prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości przekraczającym dopuszczalny poziom, i została wcześniej nieodwołalnie pozbawiona prawa do prowadzenia pojazdów, a nowe skazanie nastąpiło w ciągu pięciu lat od zakończenia okresu poprzedniego pozbawienia prawa do prowadzenia pojazdów, można nałożyć na tę osobę zakaz prowadzenia pojazdów na okres maksymalnie dziesięciu lat (art. 179 ust. 4 holenderskiej ustawy o ruchu drogowym).
I tak, jeśli wcześniej miałeś zakaz prowadzenia pojazdów z powodu jednego z zachowań wymienionych w § 179 (4) WVW, a teraz zostałeś przyłapany za kierownicą ze zbyt dużą ilością alkoholu, maksymalny okres, w którym możesz stracić prawo jazdy, ulega podwojeniu.
Połączenie kar
Jako kierowca pojazdu musisz również powstrzymać się od niebezpiecznych zachowań. Jeśli zachowujesz się niebezpiecznie na drodze i wypiłeś o jedną kroplę alkoholu za dużo, popełniasz zarówno wykroczenie, jak i przestępstwo. W takim przypadku może zostać nałożona wyższa kara. Możesz zostać skazany na karę pozbawienia wolności do trzech miesięcy lub grzywnę w wysokości do 8300 euro i karę pozbawienia wolności do dwóch miesięcy (art. 62 kodeksu karnego). Dotyczy to również rowerzystów. Ponadto, kierowcy pojazdów silnikowych mogą również podlegać zakazowi prowadzenia pojazdów. Jest to kara dodatkowa, która w tym przypadku może być wymierzona obok kar głównych pozbawienia wolności i aresztu. Czas trwania zakazu prowadzenia pojazdów zależy od czasu trwania kary pozbawienia wolności. Począwszy od maksymalnego czasu trwania 5 miesięcy (3 miesiące pozbawienia wolności i 2 miesiące pozbawienia wolności) zakaz prowadzenia pojazdów będzie wynosił co najmniej 2,5 roku, a maksymalnie 5,5 roku. W przypadku, gdy karą główną jest tylko grzywna, zakaz prowadzenia pojazdów będzie wynosił co najmniej 2, a maksymalnie 5 lat (art. 60 Kodeksu Karnego).
Jeśli jako kierowca pojazdu nie tylko wypijesz za dużo, ale także spowodujesz wypadek, w którym inny uczestnik ruchu drogowego zginie lub odniesie obrażenia fizyczne, obowiązuje surowsza kara. Fakt, że Twój poziom alkoholu był zbyt wysoki, kiedy spowodowałeś wypadek, jest okolicznością obciążającą. Za okoliczność obciążającą uważa się również fakt, że odmówiłeś współpracy przy badaniu na obecność alkoholu.
Jeśli wypadek spowodował śmierć, możesz zostać skazany na karę pozbawienia wolności do 4,5 roku lub karę grzywny do 20.750 euro. Jeśli wypadek spowodował obrażenia ciała, można zostać skazanym na karę pozbawienia wolności na okres do 2 lat i 3 miesięcy lub grzywnę w wysokości do 20.750 euro. Dotyczy to również rowerzystów. Również w takiej sytuacji na kierowców pojazdów mechanicznych może zostać nałożony zakaz prowadzenia pojazdów. Również w tym przypadku czas trwania zakazu prowadzenia pojazdów zależy od (czasu trwania) nałożonej kary głównej. Biorąc pod uwagę maksymalny czas trwania kary pozbawienia wolności, zakaz prowadzenia pojazdów będzie trwał minimalnie 4 lata i 3 miesiące, a maksymalnie 7 lat i 3 miesiące. W przypadku kary grzywny jako kary głównej, zakaz prowadzenia pojazdów będzie trwał od co najmniej 2 lat do maksymalnie 5 lat.
Jeżeli spowodowałeś wypadek z powyższymi konsekwencjami, to fakt, że odmówiłeś współpracy przy badaniu na obecność alkoholu jest również traktowany jako okoliczność obciążająca! Dotyczy to jednak analizy oddechu, która może być przeprowadzona tylko na podejrzanym. Jeśli więc nie udało się ustalić zawartości alkoholu, ponieważ odmówił Pan/Pani przyjęcia mandatu, orzeczona kara pozbawienia wolności zostanie zwiększona o połowę.
Jeśli zostaniesz skazany jako rowerzysta, nie możesz zostać pozbawiony prawa do prowadzenia pojazdu. Należy również zauważyć, że jeśli Twoje prawo jazdy zostało skonfiskowane, okres konfiskaty zostanie odliczony od okresu pozbawienia prawa jazdy.
Jednak fakt, że pił Pan/Pani alkohol, ma również znaczenie dla odpowiedzi na pytanie, czy zachował się Pan/Pani w ruchu drogowym w taki sposób, że można przypisać Panu/Pani wypadek, którego skutkiem jest śmierć lub obrażenia ciała (zgodnie z § 6 holenderskiej ustawy o ruchu drogowym). Fakt, że w wypadku brał udział alkohol może przyczynić się do uznania, że wina leży po Twojej stronie. Przy ocenie należy jednak wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności sprawy, a fakt spożywania alkoholu jest jedną z nich.
Ponadto, aby móc spowodować zagrożenie na drodze lub przeszkadzać innym użytkownikom drogi, wymagane jest jakieś rzeczywiste działanie, które na to wskazuje. Sam fakt, że ktoś wypił alkohol nie stanowi o niebezpiecznym zachowaniu. Fakt, że ktoś pił alkohol, jest zatem karany oddzielnie, ponieważ jest to czyn, który niesie ze sobą duże ryzyko. W kwestii tego, czy mamy do czynienia z niebezpiecznym zachowaniem, należy przyjrzeć się konkretnemu zachowaniu kierowcy, a nie tylko faktowi spożywania alkoholu.
Odmowa
Odmowa współpracy przy kontroli alkoholowej ma daleko idące konsekwencje. Zgodnie z prawem może zostać nałożona kara pozbawienia wolności do 3 miesięcy lub grzywna w wysokości do 8300 euro w połączeniu z zakazem prowadzenia pojazdów na okres do 5 lat. W praktyce odmowa jest równoznaczna z poziomem alkoholu w skali 9. Jest to poziom alkoholu wynoszący od 866 do 945 mikrogramów na litr wydychanego powietrza. Dla kierowcy samochodu lub motocyklisty oznaczałoby to karę grzywny w wysokości 1000 euro i zakaz prowadzenia pojazdów w zawieszeniu na 9 miesięcy.
Odmowa współpracy z nakazem wydanym przez funkcjonariusza dochodzeniowego również stanowi odrębne przestępstwo, chyba że funkcjonariusz ten nie był upoważniony do wydania takiego nakazu. W przypadku odmowy wykonania polecenia współpracy przy tymczasowym badaniu alkomatem, jest Pan również karany. Odmowa wykonania polecenia służbowego podlega karze pozbawienia wolności na okres do trzech miesięcy lub grzywnie w wysokości do 4 150 euro.
Dyrektywy OM i orzecznictwo
Jeśli prokurator uzna, że powinieneś zostać oskarżony, istnieją dwie możliwości. OM może wystawić wezwanie do stawienia się w sądzie lub wydać nakaz karny. Nakaz karny oznacza, że OM sam zajmuje się sprawą i może nakładać kary i środki karne. Jakie kary i środki może nakładać oraz jakie są ich maksymalne wartości, określa ustawa. Na przykład w odniesieniu do sytuacji związanych z alkoholem w ruchu drogowym OM może nałożyć jedynie grzywnę i zakaz prowadzenia pojazdów na okres maksymalnie sześciu miesięcy. Nie może zatem wymierzyć kary pozbawienia wolności.
To prawda, że prokuratura ma wytyczne co do wysokości i surowości kary. Zależy to od zawartości alkoholu. Ponadto wprowadza się rozróżnienie między początkującymi kierowcami a kierowcami niebędącymi początkującymi. Tutaj można znaleźć wytyczne. Dlatego maksymalne kary będą nakładane tylko w wyjątkowych przypadkach.
W ramach sądownictwa istnieją również porozumienia co do wyroków za przestępstwa z sekcji 6 i sekcji 8 WVW, odpowiednio za prowadzenie pojazdu powodujące wypadek, którego skutkiem jest (poważne) uszkodzenie ciała lub śmierć oraz za prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu. Dla tych przestępstw istnieją wytyczne, na podstawie których sądy określają wymiar kary. Wytyczne te można znaleźć na stronach 12-14 pod następującym linkiem:
https://www.rechtspraak.nl/SiteCollectionDocuments/Orientatiepunten-en-afspraken-LOVS.pdf
Schemat przedstawia wytyczne dla osób, które popełniły przestępstwo po raz pierwszy (tzw. first offenders). Jeśli porównamy wytyczne Prokuratury z wytycznymi sądownictwa w zakresie orzekania, zobaczymy, że Prokuratura stosuje surowsze kary niż sądownictwo. W tym przypadku, narzekanie jest nagradzane, dlatego zawsze mądrze jest skonsultować się z prawnikiem. Law & More z przyjemnością udzieli Państwu pomocy w tym zakresie.
Środki
CBR może również nakładać różne środki na kierowców pojazdów silnikowych w związku z prowadzeniem pojazdu pod wpływem alkoholu. Szczególnie ważne są cztery różne rodzaje środków: lekki środek wychowawczy dotyczący alkoholu i ruchu drogowego, środek wychowawczy dotyczący alkoholu i ruchu drogowego, zawieszenie ważności prawa jazdy oraz unieważnienie prawa jazdy.
Od 2016 roku program alcolock nie może być już narzucony. Przedtem program alcolock był uważany za lżejszy środek. Alternatywą była utrata prawa jazdy na pięć lat. Teraz, gdy program alcolock został zarzucony...
Kiedy można się zakwalifikować do którego środka?
Doświadczeni kierowcy
| zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu wynosząca (w mikrogramach na litr wydychanego powietrza) | Poziom alkoholu we krwi wynoszący (w promilach) | |
| Lekki środek dydaktyczny | 350 do 435 | 0,8 % do 1,0 % |
| Środek edukacyjny | 435 do 785 | 1,0 % do 1,8 % |
| Zawieszenie ważności prawa jazdy kierowców pojazdów silnikowych | 785 lub wyższy | 1,8 % lub wyższy |
początkujący kierowcy
| zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu wynosząca (w mikrogramach na litr wydychanego powietrza) | Poziom alkoholu we krwi wynoszący (w promilach) | |
| Lekki środek dydaktyczny | 220 do 350 | 0,5 % do 0,8 % |
| Środek edukacyjny | 350 do 570 | 0,8 % do 1,3 % |
| Zawieszenie ważności prawa jazdy kierowców pojazdów silnikowych | 570 lub wyższy | 1,3 % lub wyższy |
Potrzebujesz prawnika specjalizującego się w prawie karnym drogowym?
Skontaktuj się z nami telefonicznie pod numerem +31 40 369 06 80 lub wyślij wiadomość e-mail na adres:
Tom Meevis, prawnik z Law & More - tom.meevis@lawandmore.nl
Maksym Hodak, prawnik z Law & More - maxim.hodak@lawandmore.nl